Transcript Cultuurshift aflevering 3: Wat is digitale transformatie?

Maaike: We leven in een samenleving die ongelofelijk aan het veranderen is door die digitale transformatie.

Bert: Je hebt zoveel vrijheid en je hebt zoveel ruimte, creatieve ruimte in een online omgeving om de verhalen die we willen vertellen in zoveel vormen te gieten.

Anic in voice-over: Dit is Cultuurshift, een podcast van DEN, dé aanjager van digitale transformatie in de cultuursector. Ik ben Anic van Damme en in deze serie duik ik in de wereld van digitale transformatie. Want als er één ding is waar we echt niet omheen kunnen dan is het wel het groeiende belang van digitaal om de sector toekomstbestendig te maken. Door mee te gaan met digitale ontwikkelingen bereik je je publiek nu en in de toekomst.

Digitale transformatie, de term zegt het al, vraagt om een verandering, een shift binnen je organisatie en in de sector algemeen. Gelukkig zijn er al veel musea, theaters en poppodia die laten zien wat er allemaal mogelijk is. In deze podcast zoek ik die organisaties op en vraag ik ze naar hun successen en hun valkuilen. Daarnaast spreek ik met verschillende experts die mij alles kunnen vertellen over de rol van digitaal in cultuur. Want hoe bereik je nou een breder publiek? En hoe kan digitaal je helpen impact te maken? Je hoort het allemaal in Cultuurshift!

In deze aflevering gaan we ons verdiepen in wat die digitale transformatie nou precies inhoudt. En hoe je het als culturele instelling kan gebruiken om nog meer mensen te bereiken. Iemand die hier veel over kan vertellen is Bert Mennings van het Limburgs Museum. Ik ga naar Venlo om hem te spreken over hun digitale strategie.

Anic: Hallo, goedemorgen.

Bert: Goedemorgen, Bert Mennings, hallo.

Anic: He Bert, wat een super warm Limburgs onthaal hier, helemaal met vlaai in jouw kantoor hier, super!

Bert: Ja, zeker welkom bij het Limburgs museum en dat is natuurlijk altijd met vlaai. Het is kruisbessen, maar het is ook aardbeienseizoen, dus je hebt de keuze.

Anic in voice-over: Bert en ik nemen plaats in zijn kantoor om te praten over de nieuwe positionering van het Limburgs Museum.

Bert: Nou, ik ben vier jaar geleden begonnen als directeur van het Limburgs museum, met een nieuwe positionering van het Limburgs Museum. We willen de verhalen van Limburg vertellen. Nou, dat is niet zo heel gek als je Limburgs museum heet, maar vervolgens, hoe dan en wat dan? Hoe bereik je dan zoveel mogelijk mensen, want dat is ons doel.

Anic in voice-over: Wanneer je het hebt over het bereiken van zoveel mogelijk mensen, dan kom je al snel uit bij digitaal. Het Limburgs museum is dan ook bezig met een belangrijke digitale transformatie. Bert gaat me daar zo alles over vertellen, maar laten we eerst eens kijken naar wat digitale transformatie nou precies inhoudt. Ik heb daarom Maaike Verberk uitgenodigd in de studio. Zij is directeur van DEN en weet alles te vertellen over het belang van digitale transformatie in de cultuursector.

Maaike: We leven in een samenleving die ongelooflijk aan het veranderen is door die digitale transformatie. En door vooral de inzet van digitale technologieën. En die verandering, die zie je overal om je heen. Je ziet daardoor dat de zorg verandert, het onderwijs, hoe mensen met elkaar omgaan. En als ik dan terugga naar wat dat voor een culturele organisatie betekent, dan kun je zien dat digitale transformatie voor een culturele organisatie eigenlijk betekent een fundamentele, andere manier van werken. Andere werkprocessen, andere vaardigheden van je medewerkers, nieuwe businessmodellen en daar kun je stappen in zetten. Dus als je kijkt naar digitale transformatie, gaat het dus niet zo zeer over: zet ik digitale technologieën in? Maar ga ik op een andere manier werken, waardoor ik me kan verhouden tot die verandering in die samenleving.

Anic: Dus begrijp ik goed dat je eigenlijk zegt: digitale transformatie is vooral mensenwerk?

Maaike: Ja, dat klopt, dat is, zoals we het zeggen, gaat het 10 procent over digitale technologie in een organisatie en 90 procent gaat het over mensen, processen, de cultuur, omgangsvormen en hoe mensen inderdaad het nieuwe werken oppakken. Dat is echt 90-10, ja.

Anic in voice-over: Maaike geeft aan dat het alle aspecten van de organisatie raakt. Een digitale strategie is dus belangrijk en heeft grote invloed op je organisatie. Dat weet Bert als geen ander. Hij besloot een strategie te lanceren waarbij digitaal een van de belangrijkste pijlers is.

Bert: We hebben een heel mooi, groot museum in Venlo. Dat is het fysiek museum en daarnaast hebben we voor twee andere musea gekozen. En dat noemen wij de driemerkenstrategie bij het Limburgs museum. We hebben ook een Limburgs museum op locatie, waar we dus reizen, met tijdelijke producties, maar ook met vaste aanwezigheid op verschillende plekken door heel Limburg. En daarnaast wilden we, vier jaar geleden bedacht, een online museum. Dat was de gedachtegang. En waarom op locatie, door heel Limburg, en een online museum oprichten? Dat is omdat we de ideële doelstelling hadden om zoveel mensen te bereiken. Dus ook mensen die niet naar Venlo kunnen komen of nog niet willen, of gewoon überhaupt een drempel ervaren om aan cultuur in een museum deel te nemen. Daarnaast ook een commerciële doelstelling. Wat je wilt is dat met op locatie online mensen interesseren, intrigeren over het verhaal van Limburg, die op locatie online ook te ervaren, maar uiteindelijk ook naar het Limburgs museum in Venlo te komen.

Anic: Ja dus je hoopt eigenlijk op een soort kruisbestuiving in interesse.

Bert: Ja dus elk museum in Venlo, op locatie en online heeft exclusieve content. Dus een destinatie op zichzelf, maar wel voor dezelfde doelgroepen, aan de hand van dezelfde thema's. En in derde instantie maken we in elk museum promotie voor de andere twee musea. En het maakt niet uit welke het is, zodat we in elk museum nog veel hoger bereik gaan realiseren. Dus dat is de strategie daarachter.

Anic in voice-over: Maaike benadrukt hoe belangrijk dat digitale aspect is in je strategie voor de toekomst. We kunnen eigenlijk niet meer om digitaal heen.

Maaike: Als je gewoon kijkt buiten de culturele sector, dan zie je in het bedrijfsleven dat het daar bijna do or die is. Je moet je verhouden tot die digitalisering en die digitale technieken. Terug naar de cultuursector denk ik dat het daar niet heel veel anders is. Daar is natuurlijk niet de wet van de markt, gelukkig maar dat die daar niet is. Tegelijkertijd is die samenleving wel waar je je toe verhoudt. Je hebt die maatschappelijke relevantie, dat is natuurlijk ook de kern van een culturele organisatie. En nou ja, ik denk dat je maatschappelijk relevant blijft als je je inderdaad toch ook echt verhoudt tot die digitale samenleving.

Anic: Er is ook een nieuwe uitgangspuntenbrief. Wat voor rol speelt beleid hierin?

Maaike: Ja, nou, op dit moment, hè, heb je dus ook vanuit beleidsmatig oogpunt redenen om daarin te bewegen, omdat de uitgangspuntenbrief van het ministerie van OCW, van de staatssecretaris, ook heel duidelijk letterlijk aangeeft, dat ze vindt dat voor de nieuwe kunstenplanperiode, de nieuwe cultuurnotaperiode die vanaf 2025 ingaat, dat ze vindt dat culturele instellingen gestimuleerd moeten worden om een digitale strategie te schrijven. Dus je ziet dat er ook vanuit beleid nu een duw komt om daarin stappen te zetten.

Anic in voice-over: Cultuurinstellingen worden dus vanuit beleid en trends in de samenleving gestimuleerd om digitaal serieuzer aan te pakken, maar ook het cultuurpubliek is in beweging en vraagt om verandering.

Maaike: Die verandering zie je dus ook heel erg duidelijk in het cultuurpubliek, en dan merk je dat een publiek zich anders ontwikkelt, vooral jongeren. Die kennen geen wereld zonder smartphone, waar on- en offline totaal met elkaar verweven is.

Bert: Dat zie je nu ook gewoon heel precies aan de bezoekers, een heel deel van de oudere bezoekers is niet teruggekomen. En dat is natuurlijk een voordeel in disguise zeg maar van Corona, dat de cultuursector zich bewust is geworden dat het echt noodzaak is om jongere generaties aan je te binden. En dan kijk ik naar de museumsector dan denk: ja, educatie, hartstikke mooi, hè, dus de kinderen, die bereiken we wel. Vanaf 35, 40 voor heel veel musea ook wel, maar die tussenliggende generaties, die zijn er te weinig.

Anic in voice-over: Vanuit de veranderende bezoeker en nieuw beleid is er dus een duw richting digitaal. Je moet er wel iets mee gaan doen… en dat is volgens Bert ook precies wat een organisatie nog sterker kan maken. Hij ziet namelijk heel veel voordelen in een digitaal museum.

Bert: Je hebt zoveel vrijheid en en je hebt zoveel ruimte, creatieve ruimte in een online omgeving om de verhalen die we willen vertellen in zoveel vormen te gieten.

Anic: Kan je eens een voorbeeld geven, iets wat je fysiek niet had kunnen doen, maar wat online wel kan?

Bert: Wat wat je online wel kan is dat je veel flexibeler bent. We hebben nu net een tentoonstelling geopend en daar werk je dan anderhalf jaar aan, en dan ga je open en ja, dan hangt het er zeven maanden. Het is gestold.

Anic: Nou, dat is in online domeinen, digitale domeinen anders.

Bert: Ja, dan kun je per dag een nieuw verhaal vertellen. Je kunt per dag een nieuw verhaal vormgeven. Dus het heeft veel meer flexibiliteit, zowel op inhoud, vorm, interactie, dan in een fysiek museum. In een heel traditioneel fysiek museum, promoot je een tentoonstelling, en dat is dan tentoonstelling bedacht door een museum en die ga je dan ervaren vanaf de kamer één tot de laatste kamer. Online ben je veel flexibeler en kan je veel gerichter gaan inspelen op de interesse van de bezoeker en dat is de ideale speeltuin in de online omgeving.

Anic in voice-over: Digitaal biedt heel veel mogelijkheden volgens Bert. Toch ziet Maaike dat veel culturele organisaties nog wat huiverig zijn. Ze vragen zich af of het wel mogelijk is om dezelfde beleving te creëren online.

Maaike: Nou ja, en ik denk dat we steeds meer mogelijkheden en goede voorbeelden zien, dat dat wel degelijk mogelijk is. Maar wat wel belangrijk is, is dat instellingen onthouden dat je niet iets wat je normaliter in een museum of op een podium of in een presentatie-instelling doet, één op één overbrengt op een streamingplatform of op je website.

Anic: En waarom werkt het niet als je het één op één overneemt?

Maaike: Het is gewoon een ander medium. Een theater of een museum is een ander medium en vraagt om een andere connectie tussen kunst en publiek dan digitaal. Je kunt interactie vragen, je kunt heel persoonlijk met je publiek omgaan. Het is 24/7, het is er altijd. Je hoeft niet te wachten tot je publiek je zaal binnenkomt of je museum binnenkomt dus daar zijn andere bouwstenen die je in je businessmodel kunt inzetten.

Ik denk bijvoorbeeld dat met digitaal je juist ook de beleving kunt verlengen. Jij als bezoeker kunt al aan de voorkant geïnformeerd worden over de voorstelling waar je naartoe gaat. In het verleden, en nog steeds als je naar een inleiding wil, dan moet je gewoon drie kwartier voordat de voorstelling begint in een theater daar aanwezig zijn en krijg je een prachtige inleiding waar goed over is nagedacht. Nu zie je dat dat steeds meer in een podcast verdwijnt, waardoor jij als bezoeker, als je in de tram zit, naar het theater of in het weekend, al je kunt voorbereiden.

Anic in voice-over: Bert is al volop aan het experimenteren en heeft een hoop ambities. Maar ik ben eigenlijk wel benieuwd waar het Limburgs Museum nu staat met hun digitale museum?

Bert: We hebben net een pilot gelanceerd en dat is een eerste versie. Het is een minimum viable product, heet dat dan en daar moeten we nog van alles aan gebeuren. We willen het nu al gaan testen. We hebben nu 15 procent van alle plannen die we hebben. 15 procent, dus 85 procent, niet alleen qua content, maar met name qua functionaliteiten, 85 procent moet nog komen. Dus het is een heel klein plakje worst, wat we nu live hebben.

Anic in voice-over: Een eerste versie van het online museum is dus in maart gelanceerd. Dit is een versie met een paar functies en verhalen, die in de toekomst nog veel moet worden uitgebreid. Zo maak je een ogenschijnlijk megaproject toch behapbaar. En dat is ook precies wat Bert aanraadt.

Bert: Klein beginnen. Lanceren en feedback vragen. Als ik een presentatie houd, vraag ik iedereen: pak je telefoon erbij en tik in ons.limburgsmuseum.nl Wat zie je? Wat vind je ervan? Vorige week op een bijeenkomst met musea in Krefeld kreeg je gelijk de reactie: waarom is de tweede taal Engels en niet Duits? En dat is een hele goeie, dat komt er nog wel een keer.

Anic in voice-over: Ook al is het spannend om feedback te vragen op iets waar je hard aan gewerkt hebt en heel trots op bent, toch is het ontzettend belangrijk voor het Limburgs Museum. Om te zorgen dat ze feedback krijgen van een brede groep mensen, hebben ze 6 persona’s gecreëerd die verschillende groepen bezoekers moeten vertegenwoordigen.

Bert: We hebben verschillende type doelgroepen gedefinieerd op basis van motivatie. Dus niet meer op demografische kenmerken, maar op motivatie, en dat zijn er nu zes. En daarop gaan we nu het product testen en geen idee wat eruit komt.

Anic: Dus het zijn, meestal in organisaties, heeft dat dan soms ook nog wel een naam, hè de Janneke, de kartrekker?

Bert: Ja, ja, we hebben trotse trotse Tanja en recreant Ria en family Frank en community Sam. En die is heel interessant, want we richten ons nu in eerste lancering op trotse Tanja breed cultuur liefhebber. Maar community Sam is heel bewust gekozen, want die is ongeveer 30 en een zeer actief binnen een bepaalde gemeenschap. Gewoon echt geëngageerde jongeren en heel bewust, echt een hardcore lastige doelgroep voor musea.

Anic in voice-over: Het Limburgs museum verzamelt al volop feedback. Ze zijn er bijvoorveeld al achter dat de navigatie op de website verbeterd moet worden voor de volgende versie. Publieksonderzoek en het uitvragen van feedback is iets wat ook Maaike ziet als heel belangrijk.

Maaike: Ga naar je publiek en bevraag het ook, want publieksdata is vaak anoniem. Maar je hebt ook mogelijkheden om gewoon met een survicatetool of welke tool dan ook, je publiek te bevragen: “hoe vond je dit?” En daar zijn culturele instellingen ook mee bezig. Festival Cement, die een tool ontwikkelt om de impact van hun voorstellingen te meten die ze op een festival zetten. Ongelooflijk belangrijk!

Anic in voice-over: Als je het zo allemaal hoort, dan komt er veel bij digitale transformatie kijken. Het is niet simpelweg een website of een tool lanceren, maar een lang proces met feedback en aanpassingen. Ik kan me dan voorstellen dat je luistert en denkt: ik weet niet eens waar ik moet beginnen, het klinkt allemaal wel heel groot. Ik vraag Maaike dan ook hoe mensen ernaar moeten kijken?

Maaike: Digitale transformatie is inderdaad, vaak wat wij merken, dat ze daar als een soort van berg tegenop kijken, zo klinkt het ook. Maar het zijn ook gewoon kleine stappen die je daarin kunt nemen. Het is vaak ook een cultuurverandering. En in die cultuurverandering gaat het er ook om, dat je bijvoorbeeld ook rondkijkt wat gebeurt er om mij heen? Waar zijn andere organisaties mee bezig? In de cultuursector, maar zeker ook daarbuiten, en kan ik daar wat mee? Dus een eerste stap kan ook gewoon zijn met elkaar, daar het gesprek over hebben.

Anic in voice-over: Je hoeft er dus niet als een berg tegenop te zien. Je kunt het klein en behapbaar maken door keuzes te maken. Dat is ook wat Bert aanraadt.

Bert: Ik zie dat wij als museum ook op alle social-media kanalen zitten. Ja, moet je dat wel willen? Want we moeten overal weer posts doen, het kost allemaal werk. En dan denk ik: ja, ik zie drie likes ergens op, ja, en? Niet interessant. Maak keuzes: waar richt je op? En zeker als je kleiner bent. Kies eigenlijk van waar je de meeste kansen ziet en van welke doelstelling je wilt realiseren. Maar focus, kies dan iets. En zekerheid heb je niet, dus je kiest ergens voor en het moet vervolgens maar blijken of het een succes wordt. Maar dan kun je tussentijds bijsturen. Daarom wil ik dat minimal viable product nu getest hebben, dan kunnen we gaan bijsturen. En als één persoon het niet leuk vindt, nou, dat is nog te doen, maar als de helft van de personen zegt: “ja, dit willen wij niet, althans niet zo”.

Anic: Ja, wat doe je dan?

Bert: Ja, dan gaan we een ander product bedenken. Want ja, we zijn nu op 15 procent, we hebben nog 85 procent over.

Anic in voice-over: Maak dus keuzes en gebruik je bezoeker om bij te kunnen sturen. Zo kun je ook met kleine stappen al beginnen met een digitale strategie. Het management van een organisatie speelt dan een belangrijke rol in het aanzwengelen van die transformatie.

Maaike: Zonder leiderschap gaat een organisatie uiteraard niet transformeren. Want dat moet ondersteund worden door een strategie, door een visie. En ook heeft het ongelooflijk te maken met een cultuur. Dat zijn natuurlijk allemaal vraagstukken die op leiderschapsniveau van toepassing zijn.

Anic: Dus je hebt je leider nodig, maar op het moment dat jij medewerker bent van een organisatie en je raakt geïnspireerd op één of andere manier. Je wil dat gesprek openen, je wilt eigenlijk meer. Wat zou jij zo iemand aanraden die dit hoort, maar die de leider nog niet per se meekrijgt?

Maaike: Iedereen in een organisatie is een agent of change, dus jij zelf ook. Het ligt in je macht om die verandering wel in gang te zetten. En als je dat niet meteen bij je leider of bij de directie of bij je MT doet, dan kun je ook bij je team en bij je collega's beginnen. Dan ga je ook met collega's naar een bepaalde voorstelling, of je deelt artikelen. Nog steeds gaat het over klein beginnen en op een gegeven moment gaat dat gesprek zich wel uitbreiden.

Anic in voice-over: Zorg in ieder geval dat je de organisatie meekrijgt zodat je actief aan de slag kan met digitale transformatie. Wanneer je hiervoor wilt gaan, moeten medewerkers namelijk wel aan boord zijn. Om me daar wat meer over te vertellen, neemt Bert me mee naar de net geopende tentoonstelling over Lodewijk XIV en Willem III.

Bert: We lopen nu naar de tentoonstelling, de Zonnekoning en oranje. Het is nu 350 jaar geleden dat Lodewijk XIV zelf Maastricht heeft veroverd, in maar liefst dertien dagen, een recordtijd. De vraag die we stellen in de tentoonstelling: werd Lodewijk nu ingehaald als een bezetter of als een bevrijder? En is de Limburgs identiteit nu Hollands of is het eerder Frans?

Anic: We gaan het zien.

Anic in voice-over: In het fysieke museum kun je dus alles leren over Lodewijk XIV en Willem III, maar ook online hebben ze een verhaallijn over het Beleg van Maastricht toegevoegd. Hij wijst mij op een kasteel op een scherm wat ook online wordt gebruikt.

Bert: Het scherm zelf is hier in de tentoonstelling te zien, online is de verdere verdieping daarin te zien. Het kasteel Valkenburg bijvoorbeeld, wordt afgebeeld op het scherm. Maar daar gaan we dan online veel verder op in. Je kunt veel meer gelaagd en ook veel meer de diepte in, andere perspectieven, juist ook van Limburg zelf, die content kunnen toevoegen, andere perspectieven tot zich kunnen nemen. Dus het is veel variabeler en daarmee naar onze mening veel interessanter.

Anic: Uiteindelijk is het ook een hele andere mindset voor je redactieteam denk ik, want niet meer wat je hebt is leidend om om te verwerken, maar wat je binnenkrijgt qua verhalen, hoe gaan ze daarmee om?

Bert: Nou, in het online museum zijn we gestart met de Maas als onderwerp. Moeder Maas, zo bepalend voor Limburg. En daar kwamen een heel mooi ingezonden verhaal van een visser die op een hele gevaarlijke plek op zo'n ponton in de Maas aan het vissen was en daar een heel mooi verhaal bij, hoe hij zelf dan de Maas ervaart op zo'n moment. Daar reageerde een conservator op en zegt van: we hebben een hele mooie vaandel in onze collectie van een hengelvereniging uit Limburg. En door dat verhaal van die visser is dat collectiestuk zeg maar, online uit het depot gekomen en in het online museum geplaatst en daar verbindingen bijgemaakt en vervolgens zijn we nu bezig met een estafettevorm om onder vissers een hele verhalenstroom op gang te krijgen. Van wat is jouw mooiste plek aan de Maas?

Anic: Wat merk jij bij je conservator, wordt die blij van dit soort dingen? Of is het meer een burden, een extra iets?

Bert: Ja, ze worden er heel blij van, want oh ja, we hebben iets heel moois en dat staat nooit op zaal. Want 10 procent van alle collecties in Nederlands is maar op zaal te zien. Dus 90 procent niet. Nou, sommigen wil je ook niet laten zien, maar heel veel toch ook wel. En dat is wat conservatoren willen, ze beheren het voor het nageslacht, maar vooral ook voor het publiek, om daar weer van te genieten.

Anic in voice-over: Organisaties zijn trots op hun collectie en willen de unieke voorwerpen aan hun bezoekers laten zien. Het is natuurlijk mooi om te zien dat ze zo trots zijn op hun collectie, maar Maaike ziet dat dit soms ook in de weg komt te staan van samenwerking en vooruitgang.

Maaike: Het unieke karakter, dat is een reden waarom ze ook heel vaak denken: ja, weet je, maar ik ben ook uniek in mijn verhaal en dan heb je wat minder de neiging om samen te werken. Maar ja, het is wel cruciaal wil je deze stappen kunnen zetten, omdat dat verhaal van jou uniek blijft. Maar de samenwerking, hoe jij dat verhaal naar het publiek krijgt, daar kun je wel stappen in zetten.

Anic in voice-over: Samenwerking is essentieel wanneer je aan de slag gaat met digitaal. Samen kun je veel meer bereiken en zo hoeft niet iedereen het wiel weer opnieuw uit te vinden.

Maaike: We hebben hier natuurlijk in deze podcast ook het voorbeeld van het Limburgs Museum, waarbij heel duidelijk één museum het initiatief heeft genomen om die verhalen van een hele provincie te verzamelen in het online museum. En dat vergt ook echt wel, werken en overtuigingskracht om andere collectiebeherende organisaties ook te vertellen dat dat verhaal ook online resoneert.

Bert: Soms zijn Limburgers te lief voor elkaar en anderen, want we willen relaties graag goed houden. De keerzijde ervan is dat er een heel grote drang is in Limburg om met elkaar samen dingen te doen.

Anic in voice-over: In Limburg merkt Bert dus dat organisaties elkaar juist graag opzoeken. Daarom zijn ze ook hard bezig om in de toekomst nog nauwer samen te werken.

Bert: Het tweede hele belangrijke component van die 85 procent, is dat we de collectie, de gedigitaliseerde collectie van onszelf en alle partners in Limburg met elkaar willen verbinden via linked open data. Dat is een nationale strategie digitaal erfgoed en wij zijn als provincie de eerste die dat nu echt gewoon aan het toepassen is. Dus dan heb je het over een landelijk termenregister, waarmee je dus collectiestukken van jezelf kunt gaan taggen. Aan de hand daarvan worden via linked open data alle collectiestukken, dus alle verhalen, zou je kunnen zeggen, met elkaar gelinkt, op een duurzame manier. Zodat ze tot in de eeuwigheid en altijd weer vindbaar zijn. Nou, daar lopen we op vooruit, met alle samenwerkingspartners die we hebben, maar ook dat we nu aan gaan toepassen. En dat dat vraag vraagt gewoon bloed zweet en tranen, want ik zeg altijd: het online museum bouwen wij casco gewoon gaan zorgen dat er stopcontacten zijn. En dat eigenlijk van alle partners met hun collecties., dat zij moeten zorgen dat ze de juiste stekker hebben om dat gewoon in te pluggen en dat vervolgens dan met elkaar verbonden zijn.

Anic in voice-over: En als we het hebben over samenwerken, dan kun je ook verder kijken dan alleen andere culturele organisaties. Bedrijven kunnen ook hele interessante partners zijn.

Bert: We hebben bijvoorbeeld binnenkort een fundraisingdiner met het bedrijfsleven van Limburg. En de grap is: als je ondernemers vertelt over het online museum en het innovatieve ervan, dan gaan die ogen twinkelen. Vinden ze interessant. En dus ook om zich ermee te verbinden. Als je ondernemers aanspreekt op ondernemerschap ja, dan dan heb je een verbinding. En hoe je dus dan vervolgens samen weer dingen kunt gaan realiseren. En dat kan in een uitruil zijn, ook van geld, maar het kan ook in bartering zijn.

Maaike: Ik denk zeker dat de kansen nu ook vooral liggen om je netwerk als organisatie hierin ook te verbreden. Je kunt samenwerken, sterker nog je moet samenwerken. Met technologiebedrijven, kennis weghalen bij de game-industrie en ik denk zeker ook dat dat wij als culturele organisaties, creativiteit hebben, verhalen hebben, kennis hebben en een maatschappelijke rol, waar andere bedrijven ook op zitten te wachten.

Anic in voice-over: Naast het sluiten van partnerships met bedrijven, zijn er natuurlijk ook nog andere mogelijkheden om geld op te halen. Of je nou een kleine of een grote organisatie bent. Zoals Bert het zegt: voor een goed plan is altijd geld. Je kunt bijvoorbeeld terecht bij Cultuurloket DigitALL, voor ontwikkel- en projectbijdrages. En bij Werktuig PPO kun je terecht voor een vergoeding van training en opleiding op het gebied van digitale transformatie. Uiteindelijk wil je natuurlijk consistent geld vrijmaken voor digitale transformatie, maar dit soort bijdragen op projectbasis kunnen een mooie manier zijn om te kunnen experimenteren voor je een strategie gaat ontwikkelen.

Anic in voice-over: Wanneer je wilt gaan beginnen met digitaal, heeft Maaike nog een hele goede tip.

Maaike: Wat ik wel heel mooi vind, om ook nu aan te stippen is dat we heel recent een Digitale Transformatie Scan hebben geïntroduceerd. Dat is een een vragenlijst waar je eigenlijk een scan hebt op je hele organisatie. En daaruit volgt: waar sta ik in dat proces van digitale transformatie? Wat is eigenlijk mijn startpunt voor mijn vervolgstap. Daar heb ik een blinde vlek, daar ga ik stappen op zetten, of hé, maar daar ben ik goed in, daar ga ik nog me echt in verbeteren, zodat dat mijn specialisme wordt, in die digitale transformatie en in die innovatie en die wendbaarheid.

Anic in voice-over: De scan vind je op den.nl en is een mooie manier om te ontdekken waar je staat. Vanuit dit beginpunt kun je bekijken waar jij je op wilt focussen. Zodat je met goed management, fijne samenwerkingen en handige feedback aan de slag gaan met die digitale transformatie.

Luister ook naar de andere afleveringen in deze podcast. In de volgende aflevering van Cultuurshift gaan we het hebben over digitale toegankelijkheid en inclusie. Want hoe kun je digitale middelen nou inzetten om jouw organisatie en activiteiten toegankelijker te maken? Om daarachter te komen ga ik langs bij Willemijn Maas, zakelijk directeur van het Nederlands Dans Theater.

Lees ook de transcripten van de andere afleveringen

1. Het publiek van de toekomst
2. Nieuwe creatie en beleving
3. Wat is digitale transformatie?
4. Digitale toegankelijkheid en inclusie
5. Impact denken, sturen en meten