TeamLab Borderless: dit museum vol digitale kunst is elke minuut anders

Digitale kunstwerken in beweging

De digitale kunstwerken in ‘TeamLab Borderless’ veranderen continu. Ook interacties van de bezoekers beïnvloeden de werken. Elke bezoeker krijgt daarom een unieke ervaring. Volgens Takashi Kudo, lid van TeamLab, is de filosofie achter hun werk gericht op het verkennen van de relatie tussen mens en wereld. “Ook die is, net als onze kunst, altijd in beweging", legt Kudo uit. "Daarmee proberen we via onze kunstwerken iets nieuws te ontdekken in die verhouding."

Recordaantal bezoekers

De kunst van TeamLab is populair. In 2018 opende het kunstenaarscollectief de deuren van een museum in Tokyo. In het eerste jaar trok dit maar liefst 2,5 miljoen bezoekers. En ook al ging het museum enkele jaren later weer dicht: de Japanse voorganger op ‘TeamLab Borderless’ was in haar korte bestaan het meest bezochte museum ter wereld dat gericht was op een kunstenaar, of in dit geval collectief.

Interactie betrekt bezoeker

Bij binnenkomst in ‘TeamLab Borderless’ betreed je een vertrek zonder duidelijke aanwijzingen of routes. Kunstwerken bewegen vrij door de ruimte en reageren op de aanwezigheid van de bezoekers. Een voorbeeld hiervan is een kamer met bloemen die verandert. Kudo legt uit: "Een kamer is bijvoorbeeld gevuld met bloemen, maar na een kwartier is dat compleet anders. Dan staan er hele andere bloemen of is de kamer gevuld met vlinders.”

Op deze manier hebben bezoekers invloed op het werk: "Als je in een kamer staat en er verschijnen bloemen om je heen, zullen ze versnellen in hun levenscyclus als je beweegt," zegt Kudo. Dit creëert een directe verbinding tussen de bezoeker en het kunstwerk, waarbij de grenzen tussen toeschouwers en kunst vervagen.

Door het weglaten van vaste structuren en het bevorderen van interactie, nodigt TeamLab bezoekers uit om actief deel te nemen aan de kunstervaring. Dit interactieve element kan andere organisaties inspireren die op zoek zijn naar manieren om hun publiek op een diepere en meer betekenisvolle manier te betrekken.

Botanisten en architecten

Er zijn verschillende specialismen binnen het team. Zo zijn er software engineers, hardware engineers, animatoren, wiskundigen, botanisten en zelfs architecten.

Podcast-host Anic van Damme vroeg Takashi Kudo naar hoe het is om zo’n interdisciplinair team te werken. 

TeamLab heeft tentoonstellingen over de hele wereld, zoals in New York en Singapore. In Nederland wordt in Utrecht gewerkt aan de eerste Europese vaste tentoonstelling bij nieuwbouwproject ‘Nowhere’. Veel details zijn daar nog niet over bekend.

Kudo legt uit wat er nodig is voor een samenwerking. "We verwachten voldoende budget, tijd en genoeg vrijheid om ons uit te kunnen drukken," zegt Kudo. “Deze voorwaarden zorgen ervoor dat de kwaliteit en integriteit van onze kunst behouden blijft.”

Digitale kunst, zoals die van TeamLab, vereist vaak meer tijd en budget dan traditionele kunstvormen, maar biedt volgens Kudo in ruil daarvoor een unieke en transformerende ervaring voor bezoekers.

Ben je benieuwd naar de aflevering van ‘Cultuurshift’ waarbij een panel van Nederlandse tech- en cultuurexperts dit innovatieve museum bespreekt? In deze video zie je de hele podcast aflevering.