All of Bach: Een schatkamer in het publieke domein
Het complete werk van Johan Sebastian Bach met een paar muisklikken tot je beschikking, waar je ook bent in de wereld. Dat is de belofte van het project All of Bach. De Nederlandse Bachvereniging voert alle werken van Bach uit, neemt deze op en deelt deze gratis online. Een unieke onderneming, die ook op het gebied van auteursrechten tot interessante gesprekken leidde.
Bach populair op YouTube
Sinds 2014 groeit het online archief van All of Bach gestaag en zijn er 439 werken gepubliceerd. Elke week komt er een nieuwe opname bij. Het project heeft inmiddels een eigen YouTube-kanaal (Opent een externe link), dat met 484.000 abonnees is uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen. Naast opnames van de concerten van de Bachvereniging zelf vind je er ook interviews met musici, achter de schermen-beelden (Opent een externe link) en andere boeiende achtergrondinformatie.
De reacties zijn overweldigend. Luisteraars van over de hele wereld prijzen de hoge kwaliteit van de opnames en de toegankelijke manier waarop Bachs muziek wordt gepresenteerd.
De reacties bij de video komen van over de hele wereld en zijn vrijwel unaniem lovend: ‘I don’t think you will ever realize - not in an absolutely complete way - the impact of making these recordings available to us’, ‘This channel is a tonic to the soul’ en ‘Bless you all, it's a miracle to live in a time where we have music at our fingertips, and to have a group of people so dedicated to bringing such high-quality Bach recordings to the world is just wonderful.’
Nieuw en ander publiek
Zo trekt het project niet alleen ervaren klassieke muziekliefhebbers, maar ook een jonger publiek en zelfs mensen die nog nooit van Bach hadden gehoord. Zo komen er ook mensen op het kanaal die bijvoorbeeld op zoek zijn naar dat ‘ene muziekje uit Minecraft’; muziek uit het Concert voor vier klavecimbels van Bach.
Gratis toegankelijk voor iedereen
De Bachvereniging heeft ervoor gekozen om alle opnames gratis beschikbaar te stellen. De muziek van Bach is volgens hen een universeel erfgoed dat voor iedereen toegankelijk moet zijn. De financiering komt deels van fondsen en projectsubsidies, maar ook van particuliere donaties. Honderden mensen over de hele wereld steunen het project (Opent een externe link), bijvoorbeeld door een opname te adopteren.
Impact All of Bach
Het project is niet zonder slag of stoten tot stand gekomen, vertellen Marloes Biermans en Lisanne Marlou de Kok, hoofd- en productieleider All of Bach. Zo delen ze in een gezamenlijke reactie:
“Aanvankelijk was het moeilijk het ensemble te overtuigen - en ook de platenlabels en impresariaten vonden het ingewikkeld dat concertopnamen ‘zomaar’ gratis werden weggegeven.
Inmiddels zien ook de musici zelf de toegevoegde waarde van deze aanpak. Die is misschien niet 1-op-1 uit te drukken in geld, maar de impact is vooral merkbaar in andere aspecten. De naamsbekendheid van de Nederlandse Bachvereniging is exponentieel gegroeid, mede door het bereik van de opnames. Die is veel groter dan wanneer je de werken zou verkopen.
Tijdens festivals in het buitenland worden onze musici veel vaker herkend. Bovendien krijgen het ensemble en de individuele musici meer uitnodigingen. Musici kunnen de opnames zelf ook weer inzetten voor hun eigen promotie, wat juist voor musici die als zelfstandige werken erg interessant is.
Auteursrechten: een kwestie van afspraken
Omdat het werk van Bach zich in het publieke domein bevindt – de componist is immers meer dan zeventig jaar geleden overleden – levert het auteursrechtelijke deel van het All of Bach-project geen grote struikelblokken op.
Wel is er rekening gehouden met de rechten van de betrokkenen: dirigent, solisten, ensemble-leden, cameramensen etc. (de zogeheten ‘naburige rechten’). De meeste van hen werken op projectbasis voor de Bachvereniging. In de projectcontracten is afgesproken dat de Bachvereniging het werk mag exploiteren in het kader van het project All of Bach.
Een inspiratie voor de sector
All of Bach is een inspirerend voorbeeld van hoe klassieke muziek in de eenentwintigste eeuw kan worden gedeeld. Door de muziek online beschikbaar te stellen, bereikt de Bachvereniging een nieuw publiek en draagt ze bij aan de interesse voor klassieke muziek.
